ข้อมูลการขุดค้นทางโบราณคดี

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
239 ถ.ห้วยแก้ว อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200
โทรศัพท์ : 053-942806 โทรสาร : 053-942828
หมายเลขประจำตัวผู้เสียภาษี : 0994000423179
architecture@cmu.ac.th

การขุดค้นโบราณคดีที่สำคัญภายในศูนย์สถาปัตยกรรมล้านนา คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์)
การขุดค้นทางโบราณคดีที่สำคัญ ภายในบริเวณศูนย์สถาปัตยกรรมล้านนา คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์) เมื่อปี พ.ศ.2562 โดยสำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ตำแหน่งการขุดค้นทางโบราณคดีที่สำคัญจำนวน 2 หลุม ได้แก่ 1. บริเวณหน้าโรงครัว โบราณวัตถุสำคัญที่ค้นพบ ได้แก่ กุณฑี คอคนโฑแบบหริภุญชัย เครื่องถ้วยยุโรป เบ้าหลอมโลหะ และตะคันดินเผา 2.บริเวณหน้าอาคาร ไม่พบโบราณวัตถุที่สำคัญ

สรุปการขุดค้นทางโบราณคดีที่สำคัญภายในศูนย์สถาปัตยกรรมล้านนา คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์)
จากการขุดค้นทางโบราณคดีที่สำคัญ สามารถแบ่งความสำคัญของการใช้พื้นที่ และโบราณวัตถุที่พบได้ทั้งหมด จำนวน 3 สมัย ดังนี้
สมัยที่ 1
ระดับ 80-140 เซนติเมตรจากผิวดิน เป็นสมัยที่มีอายุเก่าที่สุดในพื้นที่ (พุทธศตวรรษที่ 20-24) ข้อมูลจากโบราณวัตถุที่พบแสดงให้เห็นว่าระยะเวลาแรกสุดของการใช้งานพื้นที่ มีอายุไม่เก่าไปกว่าพุทธศตวรรษที่ 20 พบโบราณวัตถุประเภท กุณฑี คนโฑ และผางประทีป ซึ่งเป็นภาชนะที่ใช้ในพิธีกรรมทางศาสนาหรือพิธีในราชสำนัก พบเบ้าหลอมโลหะ (อาจบ่งบอกนัยยะสำคัญของพื้นที่)

สมัยที่ 2
ระดับ 20-100 เซนติเมตรจากผิวดิน เป็นสมัยของการก่อสร้างคุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์) ในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 25 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชั้นดินทับถมทางโบราณคดีแสดงให้เห็นว่า การสร้างคุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์) มีการถมปรับพื้นทีหนา 0.70-2.00 เมตร ดินที่นำมาถมปรับพื้นที่ น่าจะมาจากพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งในเมืองเชียงใหม่ ที่เป็นพื้นที่สำคัญที่มีการใช้งานเข้มข้นและมีความเกี่ยวเนื่องกับราชวงศ์หรือชนชั้นปกครองของล้านนา เนื่องจากพบเศษเครื่องถ้วยจีนในสมัยราชวงศ์ชิง ราวพุทธศตวรรษที่ 23 มาจนถึงยุคต้นรัตนโกสินทร์ในพุทธศตวรรษที่ 25 โดยเฉพาะการพบเครื่องถ้วยญี่ปุ่นและเครื่องถ้วยยุโรป ที่กำหนดอายุได้ช่วงต้นถึงกลางพุทธศตวรรษที่ 25

สมัยที่ 3
ระดับผิวดิน – 25 เซนติเมตร จากผิวดิน ซึ่งเป็นสมัยหลังสุดของการใช้งานพื้นที่ กำหนดอายุได้ในช่วงเวลาราว 100 ปีที่ผ่านมาถึงปัจจุบัน (ต้นพุทธศตวรรษที่ 25 ถึงพุทธศตวรรษที่ 26) การใช้งานพื้นที่ในช่วงเวลานี้เป็นลักษณะของการใช้งานแบบพื้นที่อยู่อาศัย ชั้นดินสมัยหลังสุดนี้มีโบราณวัตถุปนกันค่อนข้างมาก ทั้งนี้พบเศษเครื่องถ้วยจีนยุคสาธารณรัฐค่อนข้างมาก รวมถึงเครื่องถ้วยญี่ปุ่นและเครื่องถ้วยยุโรป การใช้งานพื้นที่ในสมัยหลังสุดนี้น่าจะมีความต่อเนื่องมาตั้งแต่ตอนก่อสร้างคุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์) มาจนกระทั่งถึงช่วงต้นและกลางพุทธศตวรรษที่ 26 ดังจะเห็นได้จากการพบเหรียญกษาปณ์ 1 บาท ระบุปี พ.ศ.2505